Onderwijsaanbod antroposofie: School-vAK
In de antroposofische pedagogiek staat onder andere persoonlijke ontwikkeling van de pedagoog centraal. Daarin vinden School-vAK, de school voor antroposofische kinderopvang en onderwijsassistenten Vrijeschool, en MBO Utrecht Op Maat, elkaar. ‘De antroposofische benadering vergt een specifiek onderwijsaanbod.’
Opleiding antroposofische kinderopvang
School-vAK bestaat inmiddels 6 jaar, vertelt Mirte van Zundert, een van de initiatiefnemers. ‘De school is ontstaan vanuit de Vereniging Antroposofische Kinderopvang, een werkgeversplatform voor antroposofische kinderopvangcentra. Dit zijn centra met een exploitatievergunning, die de Wet op de kinderopvang naleven en invulling geven aan de opvang op basis van de Vrijeschool pedagogiek.’
Als ondernemer in de kinderopvang zag Mirte jaren geleden dat er behoefte was aan een opleiding voor antroposofische kinderopvang. ‘We hadden moeite om geschoold personeel te vinden,’ geeft ze aan. Als bestuurslid van de vereniging zocht ze met een collega naar een oplossing. ‘Wij hebben gediplomeerde werknemers nodig met kennis van de antroposofie.’
Kleinschalige opleidingspartner
Een eigen mbo-instelling beginnen was geen optie. In plaats daarvan zocht Mirte met haar collega naar een geschikte opleidingspartner. Vanaf 2023 is dat MBO Utrecht. ‘We voelen ons lekker bij deze organisatie.’ De kleinschaligheid speelt daarbij een rol. ‘De lijntjes zijn kort en we merken dat de medewerkers, van de docenten tot de managers, betrokken zijn bij onze school.’
Daardoor lukt het om de antroposofische pedagogiek aan te laten sluiten op het onderwijs van MBO Utrecht. ‘Je hebt aan twee kanten mensen nodig die de brug tussen de antroposofie en het regulier onderwijs weten te slaan,’ geeft Mirte aan. Heel groot was de afstand overigens niet: ‘Het onderwijs van MBO Utrecht is, net als het onze, heel erg gericht op persoonlijke ontwikkeling van de student.’
Twee BBL-opleidingen
De twee partners bieden twee BBL-opleidingen aan: de opleiding tot pedagogisch medewerker en de mbo-4 opleiding voor onderwijsassistent. De deelnemers van deze opleidingen gaan één dag per week naar school in Utrecht en werken minimaal twee dagen bij een organisatie voor antroposofische kinderopvang of op een Vrijeschool. Beide opleidingen duren twee jaar.
De deelnemers zijn vooral zij-instromers. ‘Er zijn tegenwoordig steeds meer mensen die op onderzoek uit gaan en zichzelf zingevingsvragen stellen,’ legt Mirte uit. ‘Zij worden aangetrokken door onze visie op het leven. Het gaat er om dat je als volwassene de regie neemt over je leven en dat je daarin een voorbeeld bent voor de kinderen. Antroposofie vraagt om een open levenshouding.’
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Eigenheid van elk kind ontwikkelen
‘Vanuit een open houding kan je eigenheid ontwikkelen,’ licht Mirte toe. ‘Door te reflecteren leer je je jezelf als mens kennen.’ Als docent en opvoeder kan je de kinderen, in de kinderopvang of het onderwijs, daar vervolgens in meenemen: ‘We willen dat een kind zich kan ontplooien tot een vrij en evenwichtig mens, die de beschikking heeft over zijn hele potentieel.’
Een gezonde en veilige omgeving, met zachte kleuren en een goede akoestiek, draagt daaraan bij. Verder ligt de nadruk op direct contact met de natuur, zonder tussenkomst van digitale hulpmiddelen, zodat zij ‘echte’ ervaringen op doen. ‘Kinderen krijgen de gelegenheid om veel buiten te spelen en hun motoriek te ontwikkelen,’ vertelt Mirte. ‘Ze leren echt om zich in een natuurlijke omgeving te ontwikkelen.’
De antroposofische pedagogiek gaat daarbij uit van 12 in plaats van 5 zintuigen. ‘Je kan wel oren hebben om te horen,’ legt Mirte uit, ‘maar heb je ook geleerd om te luisteren? En kijk je echt of ben je aan het staren? Het gaat ons om bewustwording. We willen onze kinderen leren om hun zintuigen gezond te ontwikkelen, zodat zij deze later in hun leven op een hoger niveau kunnen inzetten.’
Dubbel opgeleid
Voor de deelnemers aan de BBL-opleidingen betekent dat een extra uitdaging. ‘Ze worden eigenlijk dubbel opgeleid,’ zegt Mirte, ‘Ze bekwamen zich als pedagoog of onderwijsassistent en maken zich daarnaast de antroposofische visie eigen.’ En dat alles in een versneld tempo: na twee jaar ronden ze de opleiding af. Dat kan alleen als onderwijspartners nauw met elkaar samenwerken. Bij School-vAK en MBO Utrecht Op Maat is dat het geval.
